Ayurveda is afkomstig uit India en is één van de oudste holistische geneeskundesystemen ter wereld. Alle andere geneeswijzen zijn voortgekomen uit Ayurveda. Dat geldt voor de Westerse reguliere geneeskunde, maar ook voor de Buddhistische, Chinese of Griekse geneeskunde.
Ayurveda is een Sanskrietwoord dat letterlijk “wetenschap van het leven” betekent. “Ayur” betekent leven en “veda” betekent wetenschap of kennis.
Het is een compleet systeem met meerdere onderdelen die gericht zijn op het verbeteren van de emotionele, lichamelijke en geestelijke gezondheid. Men houdt zowel rekening met de aspecten van de innerlijke mens (fysieke, emotionele, mentale en bewustzijnstoestand) als de uiterlijke mens (voeding, omgeving en handelingen). Deze holistische benadering is van doorslaggevende betekenis voor het tot stand brengen, verbeteren en behouden van een goede gezondheid.
Het is geen onlangs ontwikkelde vorm van “alternatieve geneeskunde”, maar een duurzame wetenschap van het leven, die haar wezenlijke aard heeft behouden. De Wereld Gezondheidsorganisatie accepteert Ayurveda volledig als een officiële geneeswijze. Dit is tevens ook de enige niet-reguliere geneeskunde die door de WHO is geaccepteerd.
Volgens de Ayurveda is alles opgebouwd uit de vijf elementen ether (ruimte), lucht, vuur, water en aarde. Ze zijn aanwezig in alle materie, in verschillende verhoudingen, en vormen alles in het universum. Deze vijf elementen vormen de basis voor de drie levensenergieën of dosha’s. Iedere dosha is een combinatie van twee elementen.
Elk van ons heeft een unieke constitutie die bepaald wordt door het evenwicht tussen de drie dosha’s. Deze dosha’s zijn vata, pitta en kapha. Ze komen tot uitdrukking in tientallen geestelijke en lichamelijke kenmerken en vormen de kern van Ayurveda.
Als onze dosha’s uit balans raken door b.v. slechte gewoonten, verkeerd eten, stress of negatieve emoties zal onze gezondheid hieronder lijden.
Vata, pitta en kapha zijn in elke cel, elk weefsel en elk orgaan aanwezig. Ze zijn verantwoordelijk voor bepaalde functies. Ze beïnvloeden alles wat we zijn en alles wat we doen. Ze regeren de biologische en psychische processen van ons lichaam, onze geest, emoties en bewustzijn.
Vata (elementen lucht/ether)
Vata heerst over beweging. Deze dosha is verantwoordelijk voor het transport in het lichaam, b.v. De bloedcirculatie, het zenuwstelsel, ademhaling, menstruatie, uitscheiding. Bij vata horen eigenschappen als droog, veranderlijk, beweeglijk, licht, koud, subtiel, snel, indringend, en ruw.
Pitta (elementen vuur/water)
De pitta-dosha reguleert de spijsvertering en de stofwisseling. Het verbrandt, transformeert en verteert. Pitta regelt ook de lichaamstemperatuur, het hormonale systeem, verstand en gezichtsvermogen. Bij pitta horen eigenschappen als olieachtig, heet, scherp, sterke geur, licht en vloeibaar.
Kapha (elementen water/aarde)
De kapha-dosha is verantwoordelijk voor structuur, groei, immuniteit en genezingsprocessen. Bij dit type horen eigenschappen als koud, zwaar, olieachtig, kleverig, glad, langzaam en zacht. Om in balans te blijven, zijn volgens Ayurveda een goede voeding en vaste, gezonde routines essentieel. Deze dienen aangepast te zijn aan de constitutie.
Bewustzijnsontwikkeling (yoga) neemt ook een belangrijke plaats in.
Ayurvedische behandeling bestaat voornamelijk uit: voedingsadvies, levensstijladvies, pancha karma (toxines afdrijven), kruidenadvies, massage en marmapunt-manipulatie.
Ayurveda behandelt de gehele persoon, niet alleen de klachten
- Ayurveda behandelt de oorzaken, niet de symptomen
- Ayurveda verhoogt het zelfgenezend vermogen
- Ayurvedische kruiden kennen geen bijwerkingen
Bij een Ayurveda-consult wordt het volgende nagegaan:
- Het bepalen van de constitutie (de ware aard)
- Welke dosha’s zijn verstoord
- Hoe is de kwaliteit van de spijsvertering
- Zijn er al dan niet afvalstoffen in het lichaam
- In welk stadium zijn de dosha’s verstoord. Er zijn 6 stadia waarin verstoringen zich kunnen manifesteren.
Te veel verkeerde voedingsmiddelen, onderdrukken van negatieve emoties, het niet respecteren van je dagelijkse routine en andere omgevingsfactoren zorgen voor een verstoorde spijsvertering. Indien je niet luistert naar die signalen ontstaat er een diepere verstoring van dosha’s die leiden tot tal van lichamelijke, geestelijke en mentale klachten.